teal organisation

Turkusowa organizacja

Strona główna / IC Project Blog / Turkusowa organizacja

Spis treści

Koncepcja pracy w organizacji w której nie ma żadnego lidera, nie ma zakresu obowiązków, ani kontroli wydaje się być nieco abstrakcyjna. Czy to w ogóle działa? Odpowiedź brzmi „tak”. Organizacji opartych na tej koncepcji jest nadal bardzo niewiele, jednak sama idea staje się coraz bardziej popularna.

Dlaczego „turkus”?

Pojęcie organizacji turkusowych pochodzi z przełomowej książki Francuza Frederica Laloux “Pracować inaczej” („Reinventing Organizations“), wydanej w 2014r. która stała się bestsellerem na całym świecie. Autor specjalizuje się w analizie i budowaniu nowocześnie zarządzanych, innowacyjnych organizacji. W swojej książce zdefiniował różne poziomy ludzkiej świadomości, które przekładają się także na typy organizacji, jakie powstawały na przestrzeni tysiącleci.

Laloux wyróżnił pięć modeli zarządzania. Nadał każdemu z nich symboliczny kolor i uporządkował je od najbardziej autorytarnych do najbardziej demokratycznych. W zestawieniu tym „ewolucyjny turkus” uplasował się na końcu, jako najwyższy ze stopni świadomości zarządzania organizacją.

Modele zarządzania

  • Czerwona organizacja

    Model zarządzania w organizacji oparty jest na władzy sprawowanej przez przywódcę. Pracodawca budzi strach, traktuje podwładnych przedmiotowo. Na ogół cele mają perspektywę krótkoterminową. Działają w ten sposób gangi, mafia.

  • Bursztynowa organizacja

    Struktura organizacji również jest hierarchiczna, a kontrola i zarządzanie odbywa się odgórnie, jednak perspektywa jest długoterminowa. Funkcjonowanie odbywa się według określonych zasad. W ten sposób działa większość organizacji rządowych, wojsko, policja oraz szkoły publiczne.

  • Pomarańczowa organizacja

    Struktura organizacyjna w dalszym ciągu jest sztywna, jednak schemat zarządzania zmienia się i jest ukierunkowany na cel. Perspektywa planowania wydłuża się. Pracownicy mają większą rolę, zwraca się uwagę na ich kompetencje. Ceni się innowacyjność, odpowiedzialność i skuteczność. Organizacja nakierowana jest na cel i zysk. Są to np. korporacje, banki i publiczne uniwersytety.

  • Zielona organizacja

    Model zarządzania opiera się na jednostce indywidualnej, na wartościach i zainteresowaniach pracowników. Struktura przypomina piramidę. Szef motywuje i wspiera podwładnych, a oni wykazują się kreatywnością i zaangażowaniem.

  • Turkusowa organizacja

    Struktura takiej organizacji to tak naprawdę jej brak. Turkusowa organizacja to w skrócie organizacja samozarzadzająca się. Pracownik przestaje być podwładnym, ponieważ nie ma szefa. Nie ma hierarchii, a każdy z zatrudnionych jest na równi z innymi. Ludzie sami wyznaczają zadania między siebie na podstawie swoich umiejętności i tego, jaka jest aktualna potrzeba firmy. Decyzje są podejmowane przez osoby, które mają ku temu predyspozycje. Brak premii, prowizji, wydawania poleceń, współzawodnictwa, kontroli i stanowisk, a w zamian zaufanie, współpraca, partnerstwo i wolność. Pracownicy sami decydują ile zarabiają, zwykle otrzymują udział w zyskach. Przekazują sobie wiedzę i pomagają w doskonaleniu umiejętności. Organizacja jest transparentna, zespół ma dostęp do wszystkich informacji, łącznie z zarobkami innych osób.

Elementy nazywane trzema filarami turkusu to:

  1. samozarządzanie (self-management), czyli zdolność członków zespołu do samozarządzania, brania na siebie odpowiedzialności i elastycznego dostosowywania się do bieżących wyzwań. Efektywność zależy od relacji międzyludzkich, wymazania wszelkich oporów i przyzwyczajeń, związanych z tradycyjną hierarchią. Każdy z zespołu czuje się odpowiedzialny za organizację.
  2. dążenie do pełni (wholeness) – poczucie, że można w pracy być sobą, bez udawania i rozdzielenia życia zawodowego i prywatnego. Zauważana i szanowana jest nie tylko racjonalna część, ale i emocjonalność, duchowość oraz intuicja współpracowników. Zespół zdaje sobie sprawę z tego, że każdy jest ze sobą głęboko powiązany, jako część większej całości. Nie obwinia się innych za problemy, szuka się wspólnie rozwiązań.
  3. cel ewolucyjny (evolutionary purpose) – działanie przebiega jak z perspektywy żyjącego i zmieniającego się organizmu, który ma cel życiowy, a członkowie zespołu pomagają go realizować. Swego rodzaju motorem napędowym może być potrzeba wytwarzania produktów i usług potrzebnych klientom, lokalnym społecznościom, światu.

Ewolucja organizacji:
1. Metafora
2. Styl przywództwa
3. Skutek
4. Aktualne przykłady organizacji

Turkusowe zarządzanie to koncepcja dużo głębsza niż wydaje się na pierwszy rzut oka. Nie jest ona prostsza od tradycyjnego modelu hierarchicznego, jednak pomaga rozwiązać takie bolączki jak: brak poczucia wpływu, brak zaangażowania, brak współodpowiedzialności wśród pracowników. Sprawia również, że firma staje się lepiej dopasowana do rynku oraz bardziej „zwinna”. Nie jest najlepszym pomysłem zaczynać od takiej formy zarządzania. Organizacja powinna już działać na rynku pewien czas, a żeby wdrożyć tę ideę zespół musi być spójny, zaangażowany, sprawdzony oraz darzyć się wzajemnym zaufaniem. Co więcej odejście od zwykłego hierarchicznego modelu zwykle nie jest ani proste, ani przyjemne, a w krótkiej perspektywie może być nawet nieopłacalne. Pomimo tych trudności nie brakuje zwolenników tej koncepcji. Turkusowe firmy istnieją na całym świecie i w różnych kulturach. Są to zarówno przedsiębiorstwa handlowe, usługowe, jak i produkcyjne. Eksperci i pasjonaci tej koncepcji twierdzą, że nie jest to chwilowa moda, tylko kierunek w którym będzie podążało zarządzanie.

O turkusowych organizacjach możecie poczytać nie tylko wspomnianej książce “Pracować inaczej”, ale m.in. w książce „Szef, który ma czas” Andrzeja Jeznacha, „Czy pożegnać prezesa?” Antoniego Kowalika, lub w “Doktryna Jakości” prof. Bliklego. Świetnym źródłem wiedzy będzie także blog Turkusowy Prezes (oraz videoblog na YouTube), czy grupa na Facebooku „Wszyscy jesteśmy turkusowi” w której łączą się ludzie zainteresowani tą ideą. Powstała również inicjatywa „Turkusowe Śniadania” dzięki której w większych miastach są organizowane cykliczne spotkania dla osób, które chcą dowiedzieć się więcej o turkusowych organizacjach.

[CTA]

Facebook
Twitter
LinkedIn

Załóż darmowe konto

Bez karty płatniczej • Darmowy na zawsze