Wypalenie zawodowe może dotknąć każdego pracownika. Wyszczególnić możemy wiele objawów wypalenia zawodowego, natomiast jedne z najpopularniejszych to m.in brak satysfakcji z wykonywanej pracy, czy też brak energii do dalszego działania. Praca przestaje sprawiać przyjemność, powoduje zmęczenie zarówno psychiczne jak i fizyczne. Wielu zatrudnionych dotyka wyczerpanie i brak motywacji dalszego rozwoju. Określane jest to jako syndrom wypalenia zawodowego. Jak zatem zapobiegać chorobie XXI wieku?
Jakie możemy wyróżnić przyczyny wypalenia zawodowego?
Nie da się zdefiniować konkretnej przyczyny wypalenia zawodowego. Wpływ mogą mieć czynniki interpersonalne, brak umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, czy też nadwrażliwość w niektórych sytuacjach. Głównym podłożem wypalenia zawodowego jest długotrwały stres, który powoduje wyczerpanie fizyczne i psychiczne. Zazwyczaj na początku praca jest dla nas przyjemnością, aczkolwiek nadmiar obowiązków, nieprawidłowe odżywianie czy brak aktywności fizycznej wywołują w nas niepokój i stres. Bardzo często powoduje to również obniżenie oceny własnych dokonań.
Czynniki, które wiążą się z wypaleniem zawodowym to:
- brak balansu między pracą a życiem prywatnym
- niezdolność do osiągnięcia pożądanych rezultatów pomimo wysokiego nakładu pracy
- brak wsparcia i konflikty z innymi współpracownikami
- brak możliwości awansu w miejscu pracy
- monotonia wykonywanych zadań
- niezdolność sprostania wymaganiom w pracy
- poczucie braku własnej wartości
- ciągły stres w miejscu pracy i presja czasu
Jak widzisz, czynników prowadzących do wypalenia zawodowego możemy wyróżnić mnóstwo. Ciężko zatem w każdym przypadku zdefiniować, co może być kluczowe w Twojej sytuacji. Bez wątpienia jedną z głównych przyczyn wypalenia zawodowego jest uporczywe nieradzenie sobie ze stresem, a także pojawienie się przekonania o niemożności radzenia sobie z trudnościami i frustracjami związanymi z pracą. Często jest to związane ze zbyt wysokimi oczekiwaniami względem możliwości. Jeśli praca w pewnym momencie staje się nieprzyjemnym obowiązkiem, droga do wypalenia zawodowego skraca się w tej sytuacji do minimum. Miej to na uwadze, aby reagować przed wypaleniem zawodowym, a nie w trakcie.
Objawy wypalenia zawodowego
Ponad połowę naszego życia poświęcamy na pracę. Oprócz możliwości zaspokojenia potrzeb, praca powinna zapewnić pracownikowi możliwość samorealizacji, zdobycie satysfakcji oraz wzmacnianie umiejętności. Im więcej pozytywnych aspektów dla pracownika, tym większa przyjemność i dalsza droga do wypalenia zawodowego.
Uważa się, że na satysfakcję z pracy ma wpływ rodzaj wykonywanej pracy oraz jej znaczenie dla jednostki. To, przez co przechodzi pracownik w miejscu pracy, wpływa nie tylko na jego życie zawodowe, ale także prywatne. Im wyższy poziom satysfakcji zawodowej, tym większa radość z życia. Doskonale wiesz, że życie prywatne oraz zawodowe współgra ze sobą – forma zawodowa ma przełożenie na prywatne sukcesy.
Praca może być postrzegana jako powołanie, źródło dochodu i możliwość samodoskonalenia. Jednak pod pewnymi warunkami może prowadzić do stanów negatywnych, takich jak wyczerpanie emocjonalne, psychiczne i fizyczne, będące efektem końcowym stopniowego procesu wypalenia. Ze wszystkimi pozytywnymi aspektami, które udało nam się wymienić łączą się również symptomy wypalenia zawodowego.
Jakie są więc najczęstsze objawy wypalenia zawodowego?
- zaburzenia snu
- chroniczne zmęczenie
- wyczerpanie emocjonalne
- znaczne obniżenie odporności organizmu
- negatywne podejście do klientów i pracowników
- obniżone poczucie własnej wartości
- częste bóle głowy
- długotrwały brak energii
Początkowe objawy często są bagatelizowane – stres, przemęczenie czy drażliwość. Pojawiają się zaburzenia snu, brak apetytu i podatność na infekcje. W interakcjach z pracownikami można zauważyć brak empatii. Zachowania otoczenia są odbierane jako złośliwe. Nasila się chęć izolacji i wycofania. To, czego doświadczamy w pracy, zostaje przeniesione do domu na relacje z bliskimi. To proces, którego trzeba unikać za wszelką cenę w naszym życiu.
Syndrom wypalenia zawodowego jest ściśle związany z miejscem zatrudnienia. Jego skutki w są nie tylko osobistym problemem pracownika, lecz wypalenie staje się problemem społecznym. Bardzo często wypalenie zawodowe w negatywnym miejscu pracy nie dotyka jednostki, a jest to choroba zespołowa. Jak doskonale wiesz, wpływ ma na to wiele warunków. Jeśli praca okazuje się negatywnym doświadczeniem w całej firmie i dla większości zespołu, wypalenie zawodowe może dotykać większą ilość pracowników. Osoby zarządzające powinny zwracać na to uwagę w odpowiednim momencie, aby zapobiegać wypaleniu zawodowemu.
Kto jest narażony na wypalenie zawodowe?
Na wypalenie zawodowe szczególnie podatne są osoby wykonujące zawody stresogenne, które wiążą się ze świadczeniem usług socjalnych i pomaganiem innym np. pracownicy socjalni, psychologowie a nawet nauczyciele. Przyczyną tego zjawiska jest fakt, że te zawody mają duże zaangażowanie emocjonalne w sprawy drugiego obcego człowieka. Tym samym, często zbyt mocno angażujemy się w sprawy innych, a to pośrednio przechodzi na nasze życie.
Problem wypalenia dotyka również często osoby, których praca wymaga stałego kontaktu z ludźmi m.in. sprzedawców, pracowników związanych z obsługą klienta, menedżerów, a także pracowników dużych korporacji. Praca z klientem często związana jest z różnymi zachowaniami, co w dłuższym okresie czasu może generować negatywne odczucia. Każda jednostka ma inne zachowanie oraz cechy charakteru.
Wspomniany sprzedawca musi mieć antidotum na każdą sytuację, a niestety to często staje się niemożliwe. Wspomniane zawody są naturalnie w pierwszej kolejności, którym grozi wypalenie zawodowe. Niestety w praktyce praktycznie każdy zawód może generować objawy wypalenia zawodowego. Kluczowe, aby w odpowiednim momencie zareagować i podjąć odpowiednie kroki do wyjścia z tej choroby.
Jakie wyróżniamy etapy wypalenia zawodowego?
Wypalenie zawodowe nie jest zmęczeniem w pracy, które znika po kilku dniach urlopu. Rozwija się stopniowo i może trwać miesiącami, a nawet dłużej. Początek, jak w wielu sytuacjach wydaje się niegroźny, natomiast potrafi się przeobrazić w spore problemy.
Na początku możemy wyróżnić okres ostrzegawczy. Wówczas występuje frustracja oraz uczucie przygnębienia. Pojawiają się problemy ze snem i bóle głowy. Na tym etapie objawy możesz dość łatwo pokonać. Zmniejsz obciążenie pracą, rozwijaj hobby i zainwestuj w wypoczynek. To czynności, które powinny odciągnąć Twoją uwagę od pracy, a tym samym bardzo pozytywnie wpłynąć na pierwsze sygnały od Twojego organizmu.
Jeśli przeoczysz wszelkie objawy, wejdziesz w fazę wypalenia zawodowego. Przejawia się to niską jakością pracy, łatwymi wybuchami frustracji i niecierpliwością wobec innych. Na tym etapie konieczne jest zrobienie dłuższej przerwy i znalezienie form oderwania się od pracy. Niezareagowanie na powyżej wymienione symptomy doprowadzą do długotrwałego stanu wypalenia zawodowego. Objawy występujące na tym etapie to często poczucie samotności, kryzys w relacjach z bliskimi, a nawet depresja. W tym momencie często niezbędna jest pomoc specjalisty. Pomocny wypaleniu zawodowemu może okazać się psycholog.
Pamiętaj, że nie każdy kryzys to wypalenie zawodowe. Kluczowe, aby reagować w odpowiednich momentach. Jeśli postawisz w momencie kryzysowym na odpoczynek, to powinno być optymalne rozwiązanie całej sytuacji. Każda sytuacja ma swoje wyjście, najważniejsze, aby je tylko odnaleźć w wtedy, kiedy pojawia się potrzeba.
Wypalenie zawodowe – jak nie wpaść we własną pułapkę?
Wypalenie zawodowe potocznie nazywne jest chorobą XXI. wieku. Kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat temu nikt nawet nie myślał o takim schorzeniu. Wyższe wymagania, coraz więcej pojawiającego się stresu oraz rosnąca świadomość na rynku pracy poskutkowało pojawianiem się nowej choroby cywilizacyjnej, która padła tematem tego artykułu.
Czy wiesz, że pułapkę dla wypalenia zawodowego możesz stworzyć dla siebie w momencie, kiedy najmniej się tego spodziewasz? Znasz zapewne sytuację, kiedy praca sprawia Ci wielką przyjemność, a nowe wyzwania zawodowe stanowią Twoje cele na którymi spędasz dużo czasu. Chcesz pracować skutecznie, a tym samym Twoje zaangażowanie czasami przekracza pewną określoną granicę. W tym momencie, tworzysz dla siebie własną pułapkę, która może nieoczekiwanie złapać wypalenie zawodowe. Jak to zatem możliwe?
Pierwszym aspektem, który może spowodować wypalenie zawodowe jest zbyt duże poświęcenie dla pracy. Jeśli w tym momencie poświęcasz całą uwagę na obowiązki zawodowe, to błąd. Nigdy nie będziesz w stanie utrzymać pełnego skupienia i satysfakcji z wykonywanych oddelegowane zadania. Zawsze musisz mieć balans pomiędzy pracą, życiem prywatnym, a odpoczynkiem powodującym kolokwialne ładowanie akumulatorów. Mimo, że zadania sprawiają Ci przyjemność, a Ty nie odczuwasz potrzeby dodatkowego odpoczynku, brak wymuszonego balansu może stanowić pierwszy krok do wypalenia zawodowego. Robisz dużo, za chwilę jeszcze więcej, a granica końcowa dla Ciebie nie istnieje.
Na krótki okres czasu to świetne dla Twojej produktywności, ale w końcu przyjdzie moment kryzysowy. Chcąc czy nie chcąc, pojawi się sytuacja, kiedy Twoja praca okaże się mniejszą przyjemnością, a za moment zauważysz pewne znużenie wykonywanymi obowiązkami. To wszystko będzie spowodowane zbyt dużymi nakładami pracy w początkowych momentach. Przyjemność w zawodzie może zatem stanowić dla Ciebie nieoczekiwaną pułapkę na którą musisz się przygotować. Więcej, nie zawsze znaczy lepiej, tym samym unikniesz wstępnego etapu, który może spowodować w Twoim życiu popularne w ostatnim czasie wypalenie zawodowe.
Jeśli chcesz dowiedzieć się, co sądzi na temat wypalenia zawodowego Mateusz Brela, psycholog oraz ekspert w tej dziedzinie, kliknij w to miejsce i poświęć dwa kwadranse na rozmowę w której definiujemy wypalenie zawodowe, określamy przyczyny i symptomy.
Wskazówki, które pomogą uniknąć wypalenia zawodowego.
Wypalenie zawodowe ma wpływ na całe Twoje życie. Koncentrowanie się tylko na pracy i wkładanie wysiłku tylko w tę dziedzinę doprowadzi w końcu do braku równowagi w życiu. Osoba, która tylko daje od siebie, nie odpoczywa, zaczyna mieć problemy na wszystkich płaszczyznach życia. Zachowaj balans, efekty przyjdą z czasem. Praca jest ważna, ale nie najważniejsza. Musisz dbać o swoje ciało i umysł – żyjąc przy tym swoimi wartościami. Postaraliśmy się skonkretyzować rady, które pomogą Ci wygrać z wypaleniem zawodowym.
Lepiej zorganizuj swoją pracę!
Skończ ze stresem w pracy i zastanawianiem się, jakie zadania masz do wykonania. Organizacja pracy gwarantuje wyższą produktywność, a także pewność każdego pracownika. Niezwykle ważne jest zapewnienie w firmie odpowiedniego środowiska organizacyjnego. W tym przypadku na myśli mamy odpowiednie narzędzia technologiczne, które poprawiają produktywność każdego z pracowników.
Świetne są programy do zarządzania projektami oraz zadaniami, które usprawniają wspomniane procesy, ale również gwarantują dodatkowe możliwości do pracy zespołowej. Zdefiniujesz swoje zadania, ustalisz ich terminy, a dodatkowo pokierujesz całym procesem działania. Zawsze wiesz, co i kiedy robić – to gwarantuje najwyższy poziom organizacji pracy przy jednoczesnym skupieniu się na zaplanowanych zadaniach. Wszystkie zadania są wizualizowane na wiele sposobów – w liście, na tabliach Kanban czy w formie terminarza. To gwarantuje przyjazne środowisko do pracy.
Jeśli chcesz zapoznać się z odpowiednim narzędzie, sprawdź możliwości IC Project. To w 100% polski program do zarządzania projektami i zadaniami, który gwarantuje orgnizacyjne środowisko dla całego Twojego zespołu.
Wyłącz urządzenia służbowe po pracy.
Zdefiniowanie czasu na pracę jest bardzo ważne w naszym życiu. Każdy musi mieć balans między pracą, a życiem prywatnym. Doskonale znamy sytuacje, kiedy wychodzimy z biura, kończymy godziny pracy, a wtedy dzwoni telefon służbowy. Odbierasz czy nie? Unikaj tego pytania – wyłącz urządzenie służbowe po wykonanej pracy, a sprawę masz załatwioną.
Odpowiadanie na wiadomości, rozmowy telefoniczne, tworzenie wiadomości mailowej – to wszystkie czynności, które musisz robić w godzinach pracy, a nie w czasie, który jest przeznaczony na Twoje życie prywatne. Brak odpowiedniego rozróżnienia czynności może długofalowo wpływać na gorszą kondycję Twojego organizmu. To ważne dla Twojego zdrowia fizycznego i psychicznego. Pamiętaj o tym również na wakacjach!
Asertywność – duża pomoc w niwelowaniu stresu.
Asertywność to bardzo ważna cecha. Naucz się mówić „nie” gdy czujesz się wyczerpany. Czasami nadgodziny są nieuniknione, jednak należy dobrze znać możliwości swojego organizmu. Jeśli możesz przesunąć deadline, skorzystaj z tego. Ciągłe zostawanie po godzinach w pracy może doprowadzić do wyczerpania, a nawet wypalenia zawodowego i problemów zdrowotnych. W niektórych sytuacjach, asertywność może stanowić kluczową cechę Twojego charaktetu. Powiedz „nie” w momencie, kiedy musisz to zrobić.
Praca w systemie hybrydowym może być dla Ciebie.
W ostatnim czasie bardzo popularna stała się praca w systemie hybrydowym. To świetne rozwiązanie dla balansu pomiędzy biurem, a Twoim domem. Masz czas na komfortowane warunki pracy w swoim domowym fotelu, ale również wyrwanie się z domowego zacisza do biura pełnego ludzi i Twojego zespołu. Uważamy, że praca hybrydowa może stanowić znakomitą alternatywę dla pracy biurowej lub całościowo zdalnej. Wszelkie badania wskazują, że to właśnie hybryda w warunkach pracy pozytywnie wpływa na odczucia pracownika.
Jeśli obecnie nie pracujesz w formie hybrydowej, może warto porozmawiać o tym z Twoim przełożonym. Wiele firm wprowadziło podobne rozwiązania w czasie pandemii z przymusu, a obowiązek stał się dla wielu przyjemnością. Czasami jeden dzień pracy zdalnej w kontekście pozostałych biurowych może stanowić znakomitą alternatywę dla Twojego organizmu.
Jak pracować w domu, żeby się nie wypalić zawodowo?
Pracując zdalnie w domowym zaciszu, czasami ciężko skupić się tylko na swoich zadaniach. Praca zdalna ma zalety, ale może być także zniechęcająca dla wielu osób. Zbyt łatwo zacierają się granice między pracą, a życiem osobistym. Ponadto mamy całodobowo dostęp do firmowych narzędzi. Może to skutkować robieniem nadgodzin oraz pracą w weekendy.
Jest kilka skutecznych sposobów, jak uniknąć wypalenia zawodowego pracując zdalnie. Bardzo ważne jest skupienie się i odcięcie od wszystkich aspektów, które mogą pozyskiwać Twoją uwagę w momentach, kiedy ma być przeznaczona na zadania. Jeśli nie wiesz, jak się skupić, skorzystaj z naszego artykułu ze sprawdzonymi wskazówkami.
Podczas pracy zdalnej szczególnie unikaj zmęczenia oczu, pamiętaj o robieniu przerw podczas pracy przy komputerze. Popularna jest zasada 20/20/20. Po 20 minutach patrzenia w ekran, przez 20 sekund postaraj się spojrzeć na obiekt znajdujący się w odległości 20 stóp. Wstawaj od komputera co godzinę i przejdź się chwilę. To odświeży Twój umysł, a Twoje mięśnie się zrelaksują. Bardzo ważny jest również kręgosłup, który potrzebuje ruchu. Wstań, wyprostuj się, rozruszaj swoje ciało. Najmniejsza aktywność fizyczna poprawi Twoje samopoczucie.
Więcej radości, mniej wypalenia zawodowego!
Balans, balans i raz jeszcze balans. Praca musi być uformowana, a Ty musisz znaleźć odpowiedni kontrast między obowiązkami zawodowymi, a życiem prywatnym. Bez względu na to, jak uwielbiasz swoje zadania, odpoczynek jest bardzo ważny. Im więcej radości z Twojego życia prywatnego, tym większa efektywność pracy, a mniejsze prawdopodobieństwo negatywnych aspektów. Znasz symptomy wypalenia zawodowego, dlatego reaguj w momentach początkowych, a nie wtedy, kiedy pojawia się prawdziwy problem.
Praca zawodowa, a życie prywatne to dwa różne aspekty. Oddziel to od siebie i postaw na więcej aktywności, które pomogą oderwać Twoje myśli od obowiązków zawodowych. Im więcej radości w Twoim życiu dookoła zawodu, tym lepiej będziesz radzić sobie ze stresem występującym w pracy. Odpowiedni relaks po pracy sprawi, że następnego dnia Twój organizm oraz umysł będzie zregenerowany i gotowy do dalszego działania.
